Generaties en trauma

Tot voor kort was de meeste van onze kennis over het effect van oorlog op meerdere generaties afkomstig van studies van Europese Holocaustoverlevenden en andere oorlogen (zoals vredesmissies, oorlogen in Azië en Afrika). Inmiddels is er ook onderzoek gedaan naar de langetermijneffecten op nakomelingen en de psychosociale overdrachtsprocessen in vluchtelingen-gezinnen, bij seksueel geweld, suïcide en bij radicalisering/terrorisme. Het zijn onder andere deze onderwerpen die in de literatuurlijsten (zie Downloads) aan de orde komen. De literatuur is voor onderzoekers, zorgprofessionals en de geïnteresseerde lezer.

Verborgen gebeurtenissen

Intergenerationele overdracht omvat familiegewoonten, talenten en vaardigheden. Transgenerationele overdracht gaat over zaken waarover men niet spreekt zoals geheimen en niet benoemde, niet uitgesproken en verzwegen gebeurtenissen die soms zelfs verbannen worden uit de gedachten. Deze verborgen gebeurtenissen kunnen worden doorgegeven van generatie op generatie, zonder eraan te denken of geassimileerd te worden.

Op deze thema-pagina spreken we over de overdracht van een trauma op volgende generaties, dus een transgenerationeel trauma. In de titels van de bronnen wordt echter vaak gesproken van ‘intergenerationeel trauma’.

Wikipedialemma Transgenerationeel trauma met medewerking van ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum. 

Documentaire

Docu's over intergenerationeel trauma: ‘Een film maken over je trauma kan heel therapeutisch werken’, 2Doc.nl, 20 augustus 2023
Inez Schelfhout is namens ARQ Centrum'45 aan het woord op het documentaireplatform 2Doc.nl, over de wijze waarop films en documentaires intergenerationeel trauma verbeelden en verwoorden. Op dit platform worden tal van bijzondere voorbeelden genoemd van films en documentaires waarbij Inez een heldere duiding geeft over allerlei aspecten samenhangend met intergenerationeel trauma.

Publicaties

Impact Magazine (2021-1) - Generaties 
De impact van ingrijpende gebeurtenissen kan generaties lang doorwerken. In deze editie van Impact Magazine staat het thema ‘Generaties’ centraal.

Impact Magazine (2023-1) - Psychotrauma door de eeuwen heen/Leven met Oorlog
Het begrip psychotrauma en Themajaar Leven met oorlog.

Podcasts

Intergenerationeel Trauma: Het Achtste Leven 2024
In deze podcast spreekt Vinny Tailor met Inez Schelfhout en Mirjam Heinemans. Inez is klinisch psycholoog & psychotherapeut bij ARQ Centrum'45. Mirjam werkt als psychotherapeut, en relatie- en systeemtherapeut in haar eigen praktijk. 
De podcast gaat over een achterliggend thema van Het Achtste Leven: het wandkleed van intergenerationele effecten. Hoe hebben keuzes en gebeurtenissen van mensen invloed op de volgende generaties? Hoe verweven de draden van alle verschillende levens zich met elkaar? Hoe gaan we om met knopen, scheuren, te korte draadjes, andersgekleurde draadjes? En hoe kunnen we voorkomen dat volgende generaties lijden onder de keuzes en gebeurtenissen van hun ouders, grootouders of overgrootouders?

Francine Oomen over intergenerationele trauma's
Praten over seksueel misbruik gaat niet vanzelf, vertelt Francine Oomen in Nooit Meer Slapen. "Het geheim van mijn moeder is eigenlijk ook mijn geheim", vertelt ze. Hoe kan je transgenerationele trauma’s doorbreken?

Volwassenen lachen niet, 2021 (45:19 min.)
Op 21 september 1993, twee dagen na haar zesde verjaardag, kwam ze vanuit Iran aan in Nederland. In de zoektocht naar antwoorden komt Mina Etemad er langzaamaan achter dat ze behalve haar eigen heimwee ook de pijn van haar ouders met zich meedraagt.