Doorwerking van Collaboratie
Versterking van hulpverlening aan kinderen van ouders die tijdens WO2 de kant van de bezetter kozen
Een belangrijke aanleiding voor het project ‘Doorwerking van Collaboratie’ is de naderende openbaarmaking en digitalisering van het CABR-archief vanaf 2 januari 2025. Dit Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging bevat dossiers van verdachten van collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het doel van het project is het versterken van de zorg en ondersteuning aan kinderen van ‘foute’ Nederlanders en kinderen van een Duitse militair of Duitse moeder. ‘Doorwerking van Collaboratie’ bestaat uit een verkennend onderzoek, kennisoverdracht richting zorgprofessionals en activiteiten gericht op een breed publiek.
Onderzoek 'Geluiden uit de Stilte'
Doel van het onderzoek was, om naar aanleiding van de openstelling van het CABR, in kaart te brengen in hoeverre de oorlogsgeschiedenis nog doorwerkt in het leven van kinderen van collaborateurs en welke zorg en ondersteuning zij wensen. Ook werd onderzocht hoe de Nederlandse samenleving aankijkt tegen deze kinderen en wat de impact kan zijn van de openstelling van het CABR.
Uit het onderzoek blijkt onder andere een vijfde deel van de Nederlandse bevolking zich niet prettig voelt bij het idee dat kinderen van ouders met een collaboratieverleden, publieke functies bekleden (bijvoorbeeld als politicus of burgemeester). Kinderen die klachten ervaren met betrekking tot dit oorlogsverleden van hun ouders, zoeken mogelijk uit schuld en schaamte vaak geen hulp. Als men dan wel hulp zoekt vinden deelnemers aan het onderzoek het belangrijk dat zorgverleners de context van de familiegeschiedenis en de Tweede Wereldoorlog kennen.
U vindt het rapport in de rechterkolom op deze pagina. We hebben ook een publiekssamenvatting samengesteld.
Het onderzoek werd uitgevoerd van september 2023 tot augustus 2024, in opdracht van het ministerie van VWS. Het omvat een literatuurstudie, interviews en onderzoek op basis van een representatief panel. Resultaten en aanbevelingen uit het rapport zullen ook met zorgprofessionals worden gedeeld.
Impact openbaarmaking CABR: Informatiebijeenkomsten
Oorlog voor de Rechter, ARQ en regionale archieven sloegen de handen ineen om vooruitlopend op de openbaarmaking en digitalisering van het CABR-archief informatiebijeenkomsten te organiseren. Want de openbaarmaking vanaf januari 2025 roepen nu al veel emoties op bij kinderen van ouders die collaboreerden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook voor nabestaanden van vervolgingsslachtoffers en verzetsdeelnemers kan het archief veel nieuwe en confronterende informatie bevatten.
Tijdens deze informatiebijeenkomsten wordt onder andere ingegaan op de betekenis en het belang van het toegankelijk maken van dit grootste oorlogsarchief van Nederland. Maar ook wordt ruim aandacht besteed aan de impact hiervan op alle nabestaanden, dus niet alleen kinderen van ouderen die de kant van de Duitse bezetter kozen, maar ook bijvoorbeeld nabestaanden van Joodse slachtoffers en verzetsstrijders. En we geven aan welke mogelijkheden er zijn om psychosociale hulp en ondersteuning te verkrijgen en vertellen over het belang van psycho-educatie, d.w.z. hoe om te gaan met emoties die naar boven komen bij raadplegen van het archief.
Data informatiebijeenkomsten
De eerste data van de informatiebijeenkomsten zijn inmiddels bekend. Dit overzicht wordt regelmatig aangevuld en uitgebreid met meer locaties, tijden en aanmeldmogelijkheden:
- Goes (Zeeland) Raadszaal Stadskantoor: maandag 21 oktober, 09.00-12.00 uur
- Drents Archief (Assen): maandag 4 november, 14.00-17.00 uur
- Historisch Centrum Limburg (Maastricht): vrijdag 8 november, in de middag
- Gelders Archief (Arnhem): vrijdag 8 november, in de middag
- Tresoar (Leeuwarden): zondag 19 november, 13.30 - 17.00 uur.
- Nationaal Archief (Den Haag): dinsdag 26 november, 17.00 - 20.30 uur
- Het Utrechts Archief (Utrecht): donderdag 28 november, 14.00-17.00 uur
- Brabants Historisch Informatie Centrum (Den Bosch): donderdag 28 november, tijden volgen
Naast de informatiebijeenkomsten zal ARQ in de loop van 2025 nog diverse andere publieksgerichte activiteiten ontwikkelen waarin de impact van de openbaarmaking en digitalisering van het CABR centraal staat.
Samenwerking
Het project ‘Doorwerking van Collaboratie’ is een samenwerking tussen ARQ Kenniscentrum Oorlog, Vervolging en Geweld en het Nederlands Veteraneninstituut, en wordt uitgevoerd in nauwe betrokkenheid met Stichting Werkgroep Herkenning.
