Oorlog is nooit ver weg. De afstand tot de Tweede Wereldoorlog wordt ieder jaar groter, maar bijna iedere inwoner van Nederland heeft via overlevering van generatie op generatie te maken met de Tweede Wereldoorlog of andere oorlogen sindsdien.
Voor de eerste generatie is het doorgeven van oorlogservaringen vaak een belangrijke vorm van verwerking en een manier om hun kinderen en kleinkinderen te waarschuwen voor het gevaar van oorlog. Naoorlogse generaties geven een eigen duiding aan het oorlogsverleden op basis van de verhalen die zij via de eerste generatie hebben doorgekregen en gedrag dat voortkomt uit de ervaringen van hun (groot)ouders. Denk bijvoorbeeld aan het bewaren van voedsel door mensen die de hongerwinter hebben meegemaakt. In veel families werd na de oorlog echter ook gezwegen.
Zo zijn de effecten van oorlog nog steeds merkbaar in het leven van veel mensen, zowel voor de direct betrokkenen als voor hun partners, kinderen, kleinkinderen en andere familieleden. Jongere generaties dragen ook de ervaring van recentere oorlogen met zich mee – dichtbij of ver weg. Sommige kinderen en kleinkinderen van getroffenen worstelen met vragen over de eigen identiteit.
Oorlog, historisch en actueel, heeft grote impact op de samenleving. Hoe geven mensen betekenis aan ons gezamenlijke verleden? Hoe gaan we om met actuele dreigingen van oorlog? En hoe verhouden het verleden en het heden zich tot elkaar? Het themajaar in 2023 staat in het teken van de impact van oorlog op individuen, families en op de samenleving: Leven met oorlog.
Themajaar
Voor het Themajaar Leven met oorlog stelden ARQ Kenniscentrum Oorlog, Vervolging en Geweld en het Nationaal Comité 4 en 5 mei een projectteam samen. Zij ondersteunen de organisaties in het WO2-veld, zoals musea en herinneringscentra, en eenieder die zich met het thema bezighoudt, in hun programmering en projecten, adviseren hen op het gebied van communicatie, en stimuleren de onderlinge samenwerking. Alle projecten en activiteiten zijn te vinden op de webpagina Leven met oorlog.
ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum organiseert het themajaar samen met de Oorlogsgravenstichting en het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Het Themajaar Leven met Oorlog wordt mogelijk gemaakt door het Ministerie van VWS en het vfonds.
