De beelden die ons bewegen
De voorspelbaarheid van de rampen die we samen creëren - Oratie Michel Dückers (2022)
Dat rampen en crises een enorme weerslag hebben op de levens van gedupeerden mag voor zich spreken. Dat dit het collectieve organisatievermogen van een samenleving op de proef stelt ligt eveneens voor de hand. Dat de huidige tijd onder spanning staat en dat een diversiteit aan crises en complexe problemen op elkaar inwerkt, is dagelijks onderwerp van gesprek. Het is onvermijdelijk dat dingen mis gaan, maar er lijken hardnekkige patronen in te zitten. Die patronen zijn alleen te doorbreken als we ze beter begrijpen.
De beelden die ons bewegen, de voorspelbaarheid van de rampen die we samen creëren gaat hier dieper op in en reduceert de crisisopgave op het snijvlak van veiligheid en gezondheid tot zes elementen die in samenhang bepalen of crisisbeheersing voor gedupeerden goed uitpakt. Deze versimpeling verscherpt de opgave voor overheden en instanties – en onderstreept de noodzaak van integraliteit en ontschotting. Het illustreert bovendien waarom de klassieke crisisbeheersingsaanpak, met een focus op acute dreiging, ontoereikend is in een landschap van langdurig sluimerende crises. Waar in de risicosamenleving sterk naar de overheid werd gekeken om problemen aan te pakken, kunnen we er in de huidige crisissamenleving niet op vertrouwen dat de overheid dit alleen kan. Dit is een van de voorspelbare pijnpunten in de tijdslijn van zich ontvouwende rampen waarin we allemaal een aandeel (kunnen) hebben – deels in de problemen, maar hopelijk ook in de oplossing.
Prof. dr. Michel L.A. Dückers is bijzonder hoogleraar Crises, Veiligheid en Gezondheid. Zijn leerstoel aan Rijksuniversiteit Groningen is ingesteld door ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum, Nederlands Instituut Publieke Veiligheid (NIPV), Nivel en Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
De rode draad van zijn werk bestaat uit onderzoek en advisering gericht op de gezondheidsdimensie van rampen en crises. Om de kennisbasis te onderhouden werkt hij doorlopend samen met collega’s in binnen- en buitenland. Momenteel richten zijn onderzoeks- en crisisondersteuningsactiviteiten zich sterk op de gaswinningsproblematiek, de COVID-19 pandemie en klimaatverandering.
Op 18 november 2022 sprak hij de inaugurele rede uit ter gelegenheid van zijn oratie.
Uitgever
Uitgever
ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum
Rijksuniversiteit Groningen