Rouw en trauma

De heftigheid en duur van rouwreacties verschillen per persoon. De meeste mensen hebben geen professionele hulpverlening nodig in hun rouwproces. Ongeveer 10% van de mensen ontwikkelt langdurige psychische problemen na natuurlijk verlies van een dierbare. Dit kan oplopen tot 45 % na onnatuurlijk (traumatisch) verlies. Het doel van de behandeling bij ARQ is om traumatische aspecten van het verlies te verwerken en persisterende rouwklachten te verminderen. Bij de ontwikkeling van rouwklachten en andere psychische problemen spelen de omstandigheden van het verlies vaak een rol. Bijvoorbeeld als:

• het verlies onverwacht of gewelddadig is geweest
• het een verlies van een kind of partner betreft
• er meerdere verlieservaringen in korte tijd zijn
• er een gebrek aan steun is

Kenmerken van een rouwstoornis zijn: 

• aanhoudende gevoelens van verlangen 
• gemis en intens verdriet
• voortdurend bezig zijn met de omstandigheden van het overlijden
• schuldgevoelens
• boosheid of schaamte
• het gevoel te hebben niet door te kunnen leven zonder de dierbare
• het gevoel te hebben een deel van zichzelf kwijt te zijn
• vermijding van het feit dat het verlies echt heeft plaatsgevonden
• vermijding van plekken en spullen die doen denken aan het verlies

 
Naast deze kenmerken kunnen er ook kenmerken van depressie en/of posttraumatische stressstoornis (PTSS) aanwezig zijn. We spreken bij comorbide rouwstoornis, PTSS en depressie vaak van traumatische rouw. 

Behandeling traumatische rouw

Bij traumatisch verlies van een dierbare kunnen gevoelens over het verlies zo hevig zijn dat men er bang voor is en er niet bij stil wil staan. Mensen willen en kunnen moeilijk loslaten, vinden het onverdraaglijk om alleen te zijn, het missen doet steeds pijn. 

Maar het onder controle houden van de gevoelens kost veel energie. Mensen raken uitgeput en worden vergeetachtig. Daarom is het nodig om het verdriet toe te laten en te aanvaarden dat het verlies heeft plaatsgevonden. De patiënt wordt in de behandeling gesteund om de realiteit van het verlies onder ogen te zien, het verdriet toe te laten en de emotionele pijn te leren dragen. Onderdeel van het verwerken is tevens: stil staan bij wat het verlies betekent.

ARQ biedt een poliklinisch en een één-daags dagklinisch behandelaanbod voor traumatische rouw. Op basis van de specifieke hulpvraag wordt vastgesteld voor welke behandeling de patiënt in aanmerking komt. 

Poliklinische behandeling

Poliklinische behandeling vindt wekelijks plaats, online of op locatie, gedurende 6 tot 12 maanden. De afspraken zijn met een vaste therapeut en duren ongeveer 60 tot 90 minuten. Als methodiek wordt Beknopte Eclectische Psychotherapie voor Persisterende en Traumatische Rouw (BEPPTG) of Narrative Exposure Therapy-Traumatic Grief (NET-TG) toegepast. Voor achterblijvers bij vermissing wordt gewerkt met exposure, cognitieve therapie en Acceptance and Commitment Therapy (ACT)/mindfulness. Naast verbale therapie kan aanvullende vaktherapie overwogen worden.

Dagklinische behandeling 

De dagbehandeling vindt wekelijks plaats op maandag en is deels individueel en deels in een groep (ongeveer 7-9 mensen). De voertaal is Nederlands, maar soms kan een live-tolk worden ingezet. Er worden verschillende therapieën ingezet:, groepspsychotherapie, sociotherapie,  individuele psychotherapie en vaktherapieën. Het behandelprogramma bestaat uit 3 fasen, die elk 4 maanden duren (12 maanden in totaal):

1. Tijdens de eerste fase is het doel om inzicht in de klachten en behandelmotivatie te vergroten en nader kennis te maken met de behandeling. Ook worden lotgenoten met elkaar in contact gebracht en leert de patiënt vaardigheden tot veranderen te onderzoeken.
2. Tijdens de tweede fase wordt wekelijkse individuele behandeling middels BEP-TG (NET-TG) en vaktherapieën aangeboden. 
3. De derde fase zijn de groepsbehandelingen gericht op het oppakken van doelen voor de toekomst, zoals het versterken van het sociaal netwerk en/of het oppakken van werk of studie. Ook wordt toegewerkt naar afronding van de behandeling.

Tijdens de gehele behandeling heeft de patiënt individueel contact met de mentor, die het behandelproces van de patiënt bewaakt, de behandelevaluaties coördineert en de patiënt ondersteunt tijdens de behandeling. Tevens is een arts en maatschappelijk werker beschikbaar.   

Wie kan worden aangemeld?

Patiënten kunnen bij ARQ Centrum'45 terecht als ze zijn doorverwezen voor specialistische behandeling na confrontatie met traumatisch verlies van een dierbare. Doelgroepen zijn: 

• Nabestaanden én getroffenen van een ramp/verkeersongeval/moord/suïcide   
• Vluchtelingen, asielzoekers met verlies en/of vermissing van naasten   
• Beroepsgerelateerde getroffenen met verlies van naasten   
• Achterblijvers door vermissing  

Aanmelden is mogelijk als de patiënt aan de onderstaande voorwaarden voldoet: 

• De patiënt heeft een traumatisch verlies meegemaakt. Dit kan een gewelddadig verlies van een naaste zijn door oorlog, suïcide, misdaad of een andere geweldssituatie, of een onverwacht en acuut verlies onder complexe of traumatische omstandigheden. 
• De diagnose persisterende complexe rouwstoornis (PCRS), posttraumatische stressstoornis (PTSS) en/of depressie wordt overwogen of is gesteld.
• De patiënt wil hulp bij (onder andere) de verliesverwerking.