Rapport Veerkracht en Vertrouwen

De bouwstenen voor psychosociale hulpverlening aan vluchtelingen

In 2016 publiceerde ARQ het rapport 'Veerkracht en Vertrouwen'. Het rapport bestaat uit een inventarisatie van psychosociale zorg aan vluchtelingen in Nederland. In het rapport worden verbeterpunten gesignaleerd en concrete oplossingen geboden. De inventarisatie vormt de basis voor kennisuitwisseling tussen ketenpartners, met als doel om gezamenlijk de psychosociale hulp voor vluchtelingen te verbeteren.

Bij zorgverleners, onderwijs, gemeenten, vrijwilligersorganisaties en beleidsmakers is vraag naar een overzicht van het aanbod in psychosociale hulpverlening (PSH) voor vluchtelingen. Het rapport 'Veerkracht en Vertrouwen':

geeft een overzicht van het actuele aanbod in psychosociale hulpverlening, van preventie tot aan behandeling
definieert kennisvragen- en mogelijkheden voor de implementatie van psychosociale hulpverleningsmethoden
beschrijft lacunes in de organisatie en het aanbod van psychosociale hulpverlening geeft een aanzet tot vervolgstappen

Het rapport geeft meer inzicht in onderwerpen als preventie, signalering en screening, informatieoverdracht en continuïteit in zorg.

Meer aandacht voor psychische klachten vluchtelingen

In 2017 heeft ARQ in samenwerking met Pharos een stand van zaken opgemaakt. Welke gesignaleerde zaken zijn opgelost? En welke zaken hebben nog aandacht en een oplossing nodig? Op verschillende vlakken is verbetering te zien. Zo is er toegenomen aandacht voor de psychische klachten van asielzoekers en statushouders. Voor asielzoekers is er een gezamenlijke ggz-visie ontwikkeld en is de expertise op locatie toegenomen. Ook krijgt de ketensamenwerking in buurten en gemeenten momenteel een impuls.

Behoefte aan cultuursensitieve expertise

Andere conclusies en aanbevelingen behoeven nog aandacht. Er is behoefte aan cultuursensitieve expertise in de gehele keten. Daarnaast ontbreekt er samenhang in de ggz-keten en zijn er hiaten. Het rapport biedt een reeks van verbeterpunten, waarbij de volgende accenten dienen te worden gelegd:

Versterken van signalering en screening van psychische problemen, met oog voor risicogroepen zoals ex-AMV’s en slachtoffers van seksueel geweld en martelingen.
Versterken preventie met aandacht voor de belasting door bijvoorbeeld procedure of verhuizen. Het bieden van informatie, activiteiten, scholing/opleiding en versterken van de sociale binding.
Meer aanbod van cultuursensitieve, laagdrempelige ggz-zorg. Zowel preventieve als klacht-verminderende interventies, op COA-locaties en in gemeenten.
Lokale ketenaanpak. Structurele aandacht van gemeenten voor de psychische gezondheid van statushouders en het verbinden tussen ketenpartners (zoals huisarts, ggz, GGD enz.) en tussen domeinen (zoals gezondheid, participatie en arbeid, wonen, inburgering). Daartoe is lokaal een integrale aanpak gewenst.
Versterking van de positie van klantmanagers. Geef klantmanagers ruimte voor maatwerk en om hun deskundigheid te bevorderen over de achtergrond van statushouders en cultuursensitief werken.
Investeer ook in aanbod van preventie en zorg voor (jonge) kinderen met een vluchtelingenachtergrond.
Investeer bij kinderen, jongeren en volwassenen met een vluchtelingenachtergrond meer in scholing en opleiding op maat. Dit hangt immers positief samen met hun (psychische) gezondheid.

Met dank aan onze opdrachtgever ZonMw.